Hoe werkt een lening in box 3?

Wat is een box 3 lening?

Bij de aangifte van je inkomstenbelasting geef je in box 3 (sparen en beleggen) je bezittingen en schulden door. Je bezittingen minus je schulden is het deel waarover je belasting moet betalen. De officiële benaming voor deze belasting is de vermogensrendementsheffing. In de praktijk betaal je minder belasting, dankzij het heffingsvrije vermogen. Je betaalt alleen vermogensbelasting over het bedrag dat boven dit vermogen uitkomt.

Als je geld leent voor zaken zoals een nieuwe auto, een tweede huis of een studie, valt deze lening onder box 3. Dit betekent dat je een deel van het geleende bedrag mag aftrekken van je belastbaar vermogen. Hierdoor wordt je eigen vermogen lager, wat resulteert in minder of zelfs geen belasting over je vermogen in box 3.

Welke leningen vallen onder box 3?

Niet elke lening komt in aanmerking voor belastingaftrek in box 3. Of je een lening wel of niet kunt opgeven in box 3 hangt voornamelijk af van het doel van de lening. Denk bijvoorbeeld aan een persoonlijke lening of ander consumptief krediet dat je niet gebruikt voor je eigen woning. De volgende leningen en schulden zijn aftrekbaar in box 3:

• Roodstand op je betaalrekening. Het bedrag dat je rood staat (negatief saldo), is aftrekbaar van je belastbaar vermogen.
• Een creditcardschuld.
• Schuld om een tweede woning te financieren.
• Schulden volgens de Wet Studiefinanciering (studieschuld)
• Nog niet betaalde erfbelasting.
• Hypotheekschuld die niet in box 1 valt.
• Schuld voor financiering van tweede woning of andere onroerende zaken.
• Persoonlijke lening die niet aftrekbaar is in box 1.

Let op: geef je een hypotheek op in box 3?  De hypotheek valt alleen onder box 3 wanneer het niet je eigen woning betreft. Dit betekent dat je ook geen recht hebt op hypotheekrenteaftrek.

Welke schulden zijn geen verstrekte lening box 3?

• Hypotheekschuld van je hoofdwoning.
• Betalingsverplichtingen die je al in box 1 kan opgeven als persoonsgebonden aftrek.
• Ondernemingsschulden.
• Schulden die zich in de toekomst zouden kunnen voordoen.
• Kortlopende schulden, zoals een huurschuld. Het gaat hier om schulden met een looptijd van minder dan één jaar.
• Alle schulden die niet opeisbaar zijn.

Lening box 3 en eigen vermogen

De Belastingdienst hanteert drie ‘boxen’ voor verschillende vormen van inkomstenbelasting:

• Box 1 is voor belastbaar inkomen uit werk of onroerend goed. Hier kun je je  eigenwoningschuld aftrekken. Benieuwd naar meer informatie over leningen in box 1 en hoe het daar zit met de renteaftrek? Lees dan dit artikel: is de rente van persoonlijke lening aftrekbaar in box 1?
• Box 2 richt zich op aanmerkelijk belang, zoals aandelen.
• Box 3 draait om belastbaar inkomen uit sparen en beleggen.

Heffingsvrije grens en fiscale partners

Wanneer je belasting moet betalen over je spaargeld, beleggingen of een tweede woning, geldt er vaak een aanzienlijke vrijstelling van belasting. Zo geldt er een heffingsvrije grens. Zolang de totale waarde van je inkomen uit sparen en beleggen onder dit bedrag blijft, hoef je er geen belasting over te betalen. In 2024 is de heffingsvrije grens € 57.000 (of € 114.000 voor fiscale partners).

Schulden aftrekbaar: alleen verrekenen boven drempel

Alleen wanneer je leningen hoger zijn dan € 3.700 (in 2024), mag je dit verrekenen met je belastbare vermogen. Dit betekent dat je uiteindelijk minder belasting hoeft te betalen. Heb je een fiscale partner? Dan hanteert de Belastingdienst een grens van € 7.400 voor leningen in box 3. Dit betekent dat het belastingvoordeel wordt verdubbeld als je samen met een fiscale partner bent.

Tot slot is het belangrijk om te benoemen dat heffingsvrij niet hetzelfde is als rentevrij. Je blijft rente betalen over geleend geld, ook als het onder heffingsvrij vermogen valt. Deze rente is vaak hoger dan het belastingvoordeel. Om die reden wordt over het algemeen aangeraden om leningen af te lossen in plaats van geld te blijven lenen.